600 miliardë USD, BE-ja marrëveshje për përdorimin e fitimeve nga asetet e ngrira ruse për të ndihmuar Ukrainën

Vendet e Bashkimit Evropian kanë vendosur të miratojnë një marrëveshje të përgjithshme, e cila do të mbante si rezerva fitimet nga qindra miliarda dollarë të aseteve të bankës qendrore ruse që janë ngrirë si ndëshkim për luftën e Moskës në Ukrainë. Kjo u bë e ditur nga një zyrtar i BE-së.

Marrëveshja kuadër, e arritur të hënën vonë, ka ende nevojë për miratim zyrtar, por shihet si hapi i parë drejt përdorimit të disa prej 200 miliardë eurove (216 miliardë dollarë) të aseteve të bankës qendrore ruse në BE për të ndihmuar Ukrainën që të rindërtohet nga lufta shkatërrimtare ruse.

Zyrtari, i cili kërkoi të mos identifikohej pasi marrëveshja nuk ishte ratifikuar ende ligjërisht, tha se blloku “do të lejonte fillimin e mbledhjes së të ardhurave të jashtëzakonshme të krijuara nga asetet e ngrira … për të mbështetur rindërtimin e Ukrainës”.

Se si do të përdoren të ardhurat do të vendoset më vonë, pasi çështja mbetet e zhytur në problematika ligjore dhe praktike.

Ka urgjencë pasi Ukraina po përpiqet të përballojë jetesën dhe se planet e ndihmës në BE dhe Shtetet e Bashkuara po frenohen për shkak të problemeve të brendshme politike, duke përfshirë nëse aleatët do të vazhdojnë të ndihmojnë Ukrainën me të njëjtin ritëm siç bënë në dy vitet e para të luftës.

Udhëheqësit e BE-së do të takohen të enjten duke shpresuar të miratojnë një paketë mbështetjeje prej 50 miliardë eurosh (54 miliardë dollarë) për Ukrainën pavarësisht kundërshtimit të vetmuar të kryeministrit hungarez, Viktor Orban.

Edhe nëse përdorimi i aseteve të ngrira, të cilat tani mbeten të pashfrytëzuara, duket si një hap praktik për t’u ndërmarrë, shumë kanë frikë se armatizimi financiar mund të dëmtojë pozitën e BE-së në tregjet financiare globale.

Në fillim të këtij muaji, presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy bëri thirrje për një vendim “të fortë” këtë vit që asetet e ngrira në bankat perëndimore “të drejtohen drejt mbrojtjes kundër luftës ruse dhe rindërtimit të Ukrainës”, shkruan AP.

Hapi i BE-së hap rrugën nëse vendet e BE-së duan që të vendosin masa të tilla. Grupi i Shtatë aleatëve të Ukrainës janë ende në kërkim të një kuadri ligjor praktik për të ndjekur planin.

SHBA njoftoi në fillim të pushtimit rus se Amerika dhe aleatët e saj kishin bllokuar aksesin të më shumë se 600 miliardë dollarë që Rusia mbante jashtë kufijve të saj – duke përfshirë afërsisht 300 miliardë dollarë fonde që i përkisnin bankës qendrore të Rusisë.

Që atëherë, SHBA dhe aleatët e saj kanë vazhduar të vendosin raunde sanksionesh kundër kompanive dhe elitave të pasura që kanë lidhje me presidentin rus, Vladimir Putin.

Vlerësimi i fundit i demit të Ukrainës nga Banka Botërore , i publikuar në mars 2023, vlerëson se kostot për rindërtimin dhe rimëkëmbjen e vendit do të jenë 411 miliardë dollarë gjatë 10 viteve të ardhshme, që përfshin nevojat për fonde publike dhe private.

Belgjika, e cila mban presidencën e radhës të Bashkimit Evropian për gjashtë muajt e ardhshëm, tani po udhëheq bisedimet nëse do të konfiskohen asetet e Rusisë.

Belgjika është gjithashtu vendi ku mbahen shumica e aseteve të ngrira ruse nën sanksione.

Vendi po mbledh taksat mbi asetet. Kryeministri belg Alexander De Croo tha në tetor se 1.7 miliardë euro (1.8 miliardë dollarë) në mbledhjen e taksave ishin tashmë në dispozicion dhe se paratë do të përdoren për të paguar pajisjet ushtarake, ndihmën humanitare dhe për të ndihmuar në rindërtimin e vendit të shkatërruar nga lufta.