Çfarë ndodh në trupin tonë kur qëndrojmë shumë kohë ulur?

Është një nga veprimet më të natyrshme që bëjmë çdo ditë të ulemi dhe të ndihemi rehat. Ne as nuk e kuptojmë se sa kohë kalojmë ulur çdo ditë dhe sa i dëmshëm mund të jetë ky zakon.

Në zyrë, në makinë, në transport publik, në shtëpi, pothuajse kudo që e gjejmë veten të ulur pa e kuptuar se po e mohojmë natyrën tonë biologjike.

Ulja është një zakon i integruar në jetën e shumicës së njerëzve sot, e cila mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve serioze si sëmundjet kardiovaskulare dhe diabeti i tipit 2.

Efektet e dëmshme të qëndrimit ulur për një kohë të gjatë janë vërejtur për disa dekada. Në vitin 1953, epidemiologu Jeremy Morris zbuloi se shoferët e autobusëve në Londër kishin dy herë më shumë gjasa të zhvillonin sëmundje të zemrës.

Studimi i Morris hodhi themelet për kërkime mbi lidhjet midis aktivitetit fizik dhe sëmundjeve koronare. Kultura e punës në zyrë ka ndryshuar jetën tonë aq shumë sa që në vitet ’80, disa studiues vunë re se speciet tona nuk duhet të quhen më Homo Sapiens, por Homo Sedens. Ulja në një karrige tani konsiderohet një formë tjetër e pirjes së duhanit.

Ulja e zgjatur karakterizohet nga një reduktim i ndjeshëm i shpenzimit të energjisë. Sjelljet sedentare zakonisht përfshijnë aktivitete të tilla si shikimi i televizorit, luajtja e lojërave, drejtimi i makinës ose puna në tavolinë. Studiuesit besojnë se shkaku kryesor i sëmundjeve të shkaktuara nga qëndrimi ulur është mosfunksionimi i lartë i enëve të gjakut, veçanërisht në këmbë. Sistemi vaskular mban gjakun dhe lëngun limfatik pjesë e sistemit imunitar duke lëvizur nëpër enët e gjakut.

“Ajo që karakterizon uljen është reduktimi i aktivitetit muskulor”, thotë David Dunstan, një fiziolog në Institutin për Aktivitetin Fizik dhe Ushqyerjen në Universitetin Deakin në Melburn, Australi, i cili ka hulumtuar gjerësisht efektet e qëndrimit të zgjatur ulur.

Qëndrimi i gjatë ulur kontribuon në reduktimin e forcës së muskujve, uljen e densitetit të kockave dhe rritjen e yndyrës totale dhe viscerale në indin dhjamor.

Përveç kësaj, qëndrimi ulur për një kohë të gjatë shoqërohet me shqetësime fizike, stres në vendin e punës, shkallë më të lartë të depresionit dhe madje mund të çojë në ulçera.

Qëndrimi ulur gjithashtu shkakton një rritje të sheqerit në gjak dhe insulinës pas ngrënies, duke rritur rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare dhe diabetit, thotë Dunstan, i specializuar në hulumtimin e diabetit të tipit 2. Për më tepër, qëndrimi ulur për një periudhë të gjatë pas një vakti me shumë yndyrë konsiderohet veçanërisht i dëmshëm.