“Drejtësia po vjen” / BE afër krijimit të gjykatës speciale për krimet e Rusisë

Këshilli i Evropës ka bërë të ditur se Bashkimi Evropian ka hedhur bazat ligjore për krijimin e një gjykate speciale për të ndjekur penalisht krimet dhe agresionin e Rusisë kundër Ukrainës.

Sipas deklaratës, gjykata do të ketë autoritetin të mbajë përgjegjës udhëheqësit politikë dhe ushtarakë rusë për veprimet e tyre.

Njoftimi vjen pas diskutimeve të vazhdueshme që nga viti 2022 mes mbi 40 vendeve që punojnë për ta mbajtur Rusinë përgjegjëse për agresionin e saj.

“Kur Rusia vendosi të drejtojë tanket e saj mbi kufijtë e Ukrainës, duke shkelur Kartën e OKB-së, ajo kreu një nga shkeljet më të rënda: një krim agresioni. Tani drejtësia po vjen”, deklaroi presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

Von der Leyen theksoi se drejtësia “nuk mund të vijë pa kompensim”, duke thënë, “Rusia duhet të mbahet përgjegjëse për agresionin e saj dhe duhet të paguajë”.

Sekretari i Përgjithshëm i Këshillit të Evropës, Alen Berset, përshëndeti progresin e bërë në krijimin e gjykatës speciale si thelbësor dhe përshëndeti këtë “hap të madh” drejt krijimit të saj.

Ekspertët kryesorë ligjorë nga institucionet e BE-së kanë formuluar gjithashtu elementë kyç të “projektit Schuman” – teksti ligjor primar që do të drejtojë funksionimin e gjykatës speciale.

Gjykata speciale do të krijohet përmes një marrëveshjeje midis qeverisë ukrainase dhe Këshillit të Evropës.

Komisioni Evropian dhe Përfaqësuesja e Lartë e BE-së për Punët e Jashtme Kaja Kallas përshëndetën “hapin e madh” në mbajtjen e Rusisë përgjegjëse për luftën e saj agresive kundër Ukrainës.

Kallas shpjegoi se ndërsa Gjykata Ndërkombëtare Penale mund të ndjekë penalisht krimet e luftës, vetëm një gjykatë speciale mund të ndjekë penalisht krimin e agresionit.

“Është e qartë se krimi i agresionit është një krim lidershipi, kështu që pa krimin e agresionit nuk do të kishte krime lufte. Prandaj është jashtëzakonisht e rëndësishme që të ketë përgjegjësi edhe për krimin e agresionit”, tha Kallas.

Ajo theksoi gjithashtu rëndësinë e “dërgimit të një sinjali” se krimet e pandëshkuara vetëm sa inkurajojnë agresionin e mëtejshëm. Grupi Bërthamë për krijimin e Gjykatës Speciale për krimin e agresionit kundër Ukrainës, i formuar në vitin 2023, përbëhet nga ekspertë të lartë ligjorë nga rreth 40 shtete që punojnë me autoritetet ukrainase, Komisionin e BE-së, Shërbimin Evropian të Veprimit të Jashtëm dhe Këshillin e Evropës për të kërkuar drejtësi për Ukrainën përballë agresionit të Rusisë.