Johann Von Hahn, diplomati austriak, themelues i albanologjisë

Muzeu Historik Kombëtar përkujtoi sot, albanologun më të njohur të shekullit XIX, diplomatin austriak Johann von Hahn, në ditën e tij të lindjes ( 11 korrik 1811).

Von Hahn punoi në konsullatën e Austrisë në Janinë, ku ra në kontakt me shqiptarët e madje mësoi edhe gjuhën shqipe. Ndërkaq, bëri tri udhëtime në Shqipëri. Mblodhi të dhëna për historinë, filologjinë dhe folklorin shqiptar dhe ishte tejet i interesuar për botën shpirtërore dhe historinë e shqiptarëve dhe të arbëreshëve të Greqisë.

Hahn-i kërkoi nëpër Shqipëri edhe lëndën për veprën e tij madhore në tri vëllime “Albanesische Studien” (Studime shqiptare), që u botua në vitin 1854. Aty ai argumentoi për herë të parë, nga një pikëpamje shumëdisiplinare (historike, gjuhësore, etnografike, etj.), autoktoninë e shqiptarëve, prejardhjen e tyre ilire dhe prejardhjen e shqipes nga ilirishtja, duke dëshmuar përkatësinë e shqipes si gjuhë e familjes indoevropjane.

Në anën tjetër, teza e tij u shfrytëzua nga ideologët e Rilindjes Kombëtare Shqiptare për vetëdijesimin kombëtar të popullit dhe për argumentimin e së drejtës historike për autonomi e shtet të pavarur, që do të përfshinte të gjitha territoret e banuara nga shqiptarët.

Përveç veprës “Studime shqiptare” ai u bë i njohur edhe me veprat studimore “Udhëtim nëpër viset e Drinit dhe të Vardarit”, “Udhëtim prej Beogradit në Selanik”, etj.

Hahn-i ishte albanologu i parë që kishte vënë re dhe kishte konfirmuar shkencërisht se motivet shqiptare në këngë, etnologji, kulturë, art dhe leksik ishin më të vjetra se ato të popujve të tjerë të Ballkanit.

Profesor Eqrem Çabej e vlerësonte Hahn-in si themeluesin e albanologjisë në kuptimin e vërtetë shkencor të kësaj fjale.