Kolë Idromeno, mjeshtri i pikturës shqiptare

Sot mbushen plot 85 vite që mjeshtri i pikturës shqiptare Nikolla (Kolë) Idromeno u nda nga jeta.

Ai mbetet një nga artistët më të rëndësishëm dhe të kompletuar që vendi ynë ka patur ndonjëherë, pasi përveçse si piktor, Idromeno njihet si skulptor, arkitekt, inxhinier, fotograf, muzikant e shumë të tjera.

Kritikë të ndryshëm të artit shkojnë deri atje sa e cilësojnë kryeveprën “Motra Tone” si “Xhokonda shqiptare”, ndërsa Kolë Idromenon me universalizmin e tij në fushë të arteve e cilësojnë si “Da Vinçi shqiptar”. Disa nga pikturat më të famshme të Idromenos janë: “Autoportret”, “Portreti i së shoqes”, “Portret i Mati Kodhelit”, “Motra Tone”, “Dy rrugët” dhe “Dasma shkodrane”.

Ai lindi më 15 gusht 1860 në Shkodër. Mban titullin “Piktor i Popullit”. Ishte i pari që realizoi shfaqjet kinematografike në Shqipëri, 1919. Është themeluesi i shkollës realiste të pikturës shqiptare të shekujve XIX-XX. Në vitin 1883 realizoi tablonë “Motra Tone”, që është dhe vepra e parë e rëndësishme realiste në pikturën shqiptare të periudhës së Rilindjes dhe Pavarësisë.

Thuhet se familja e tij ishte nga më të njohurat e Pargës në Çamëri. I ati, Arsen Idromeno, kishte ardhur në Shkodër nga ishulli Hidro i banuar nga arbëreshët e Greqisë. Kola filloi të pikturonte që kur ishte fëmijë; mësime për vizatim i mori duke qëndruar pranë fotografit të njohur të qytetit, Pietro Marubi, i cili e ndihmoi Kolën për të ndjekur studime për pikturë në Venecia. Por, i pa mësuar me disiplinën në shkollë, pas 6 muajsh, Kola braktis mësimet dhe fillon të punojë pranë piktorëve dhe artistëve vendas. Pasi u kthye në Shkodër, më 1871, ai realizon pikturat e para; një prej të cilave “12 luftëtarët e Pargës në lundër” në përkujtim të largimit të paraardhësve nga Parga drejt Himarës.

Nga fundi i shekullit 19 dhe fillimi i shekullit 20, pikturat e Idromenos u shfaqën në ekspozita të ndryshme ndërkombëtare si në Budapest, Romë, Bari, Nju Jork etj. Fusha të tjera ku Idromeno spikat janë skulptura dhe arkitektura, me rreth 60 ndërtime private e publike në Shkodër të projektuara prej tij.