“Le Figaro”: Alpet Dinarike në Shqipëri, parajsa e udhëtarëve
Gazeta franceze “Le Figaro” i ka kushtuar një shkrim Shqipërisë, ku është fokusuar në malet e mrekullueshme të vendit tonë, që zënë 70 % të territorit.
Këto maja nuk kanë asnjë lidhje me ato të alpeve franko-italiano-zvicerane: Alpet Dinarike shtrihen midis Sllovenisë dhe Shqipërisë veriore , ku ndodhet pika e tyre më e lartë, Maja e Jezercës, në 2692 metra lartësi ndodhet në vendin tonë. Shtigjet ju lejojnë të eksploroni peizazhe madhështore që mbetën të izoluara për dekada, deri në rënien e regjimit komunist në vitin 1991. Ndërsa ecni, luginat akullnajore i lënë vendin kullotave të larta, të dominuara nga kreshtat e thepisura dhe majat spektakolare.
Parqet kombëtare të Valbonës dhe Thethit janë të lidhura nga një ecje më e lartë, e cila është bërë një El Dorado për udhëtarët nga e gjithë bota: ne takojmë udhëtarët e të gjitha niveleve, nga Evropa, por edhe nga India dhe Shtetet e Bashkuara. Shtegu gjarpëron midis ahut dhe pemëve të hormoqit, një shumëllojshmëri bredhi nga Evropa Lindore, deri në qafën e Valbonës, në lartësinë 1860 metra. Aty-këtu, delet kullosin lirisht në këmbët e pllakave gjigante gëlqerore që qëndrojnë vertikalisht. Në Theth, fshati alpin më i ruajtur në rajon, bujtinat shumohen në mes të fushave të blerta. Ju duhet të shkoni atje shpejt përpara se siti të transformohet nga turizmi! Nga ky qytet rural, shtigje të tjera ecjeje të çojnë te Syri i Kaltër, pellgu me ujë të pastër
Disa rrugë ju lejojnë të luani kërcime në kufi. Ato të çojnë në Kosovë ose Mal të Zi, për shembull përmes Qafës së Pejës (1707 metra). Më pas shtegu kalon përgjatë liqeneve blu kobalti të dominuar nga majat e Bjeshkët e Naumna. Një faqe tjetër e historisë ka lënë gjurmë në peizazh: bunkerë me çati të rrumbullakosura, gjurmë të 35 viteve të diktaturës paranojake të Enver Hoxhës, i cili vdiq në vitin 1985. Duke numëruar 170,000, këto kërpudha betoni janë tashmë të braktisura.
Shtëpitë e fortifikuara na kthejnë në kohën e Kanunit, kodit të nderit stërgjyshorë në zemër të komplotit të Prillit të Thyer , nga Ismail Kadare , romancieri i madh shqiptar. Këto kulla të pajtimit strehonin ata që kërcënoheshin me hakmarrje familjare, madje edhe të afërmit më të largët. Në Theth, përballë kishës, Kolë Pjetër Pisha rrëfen në mënyrë të padëmshme mënyrën se si e kishte pritur një plumb në këmbë.
“Ishte një hakmarrje, nipi i viktimës së një grabitjeje që kisha bërë unë”, rrëfen plaku i veshur me kapelën tradicionale shqiptare, qeleshe, me shami të bardhë. Pa e mbajtur atë kundër sulmuesit të tij: në vitet 1940, vetë gjyshi i tij kishte vrarë një burrë që i bënte ballë motrës së tij me shumë ngulm… Sot, ai i bie çiftelisë, një lahutë e vogël me dy tela, për turistët që i japin pak jetë fshati.
Koha duket se ka ngecur në këto male: fermerët transportojnë sanë me karroca të tërhequra me kuaj, pirgje konike kashte rreshtohen në ndërtesat e vjetra prej guri, gra të veshura me shalle shumëngjyrëshe enden mes pemëve të shegës. Këto imazhe të kujtojnë Tintin dhe Skeptrin e Ottokar , një album për të cilin Hergé thuhet se është frymëzuar nga ky rajon. Shqiponja e zezë me dy krerë në një sfond të kuq të atij të Shqipërisë, emri i së cilës fjalë për fjalë do të thotë “vendi i shqiponjave”, mjeshtër të qiellit të këtyre Alpeve Dinarike.
