Më i madh se Olimpi, zbulohet mali gjigant nënujor, filmohen specie të rralla detare

Imagjinoni katër rrokaqiej në lartësinë e Burj Khalifa, ndërtesa më e lartë në botë, të vendosura mbi njëra-tjetrën. Kjo është pothuajse lartësia e një mali nënujor të sapo zbuluar dhe hartuar nga oqeanografët e udhëhequr nga Instituti i Oqeanit Schmidt në Kaliforni.

E vendosur në Oqeanin Paqësor, 1,448 kilometra larg brigjeve të Kilit, mali detar është 3,109 metra i lartë dhe pjesë e një vargu malor nënujor që është shtëpia e “kopshteve” me sfungjer, koraleve të lashta dhe specieve të rralla detare, duke përfshirë një lloj kallamari që filmohet për herë të parë.

Një ekip i udhëhequr nga Instituti i Oqeanit Schmidt eksploroi rajonin duke përdorur anijen kërkimore R/V Falkor gjatë një ekspedite 28-ditore që përfundoi këtë muaj. Studiuesit hartuan malin duke përdorur një sistem sonar.

Oqeanografët vlerësojnë se ka të paktën 100.000 male detare më të larta se 1.000 metra në mbarë botën. Ato ofrojnë habitate të rëndësishme për një shumëllojshmëri speciesh. Mali nënujor i sapo hartuar është më i madh se mali Olimp në Greqi, i cili është 2,917 metra  i lartë; më i vogël se mali Fuji i Japonisë , i cili qëndron 3,776 metra i lartë dhe pothuajse katërfishojnë lartësinë 830 metra të Burj Khalifa, kullës së Dubait.

Duke përdorur një robot nënujor, ekipi eksploroi një nga kreshtat e malit, duke gjetur një rajon të pasur me biodiversitet detar.

Studiuesit dokumentuan një oktapod të bardhë fantazmë Casper, duke shënuar herën e parë që ky cefalopod i thellë është parë në Paqësorin jugor. Ata vunë re gjithashtu dy sifonofore të rralla Bathyphysa, të njohura ndonjëherë si “përbindësha spageti” për pamjen e tyre si tela.

“Oktapodi Casper nuk është kapur kurrë, kështu që në fakt nuk ka ende një emër shkencor,” tha Virmani.

Ekipi regjistroi gjithashtu pamjet e para të një kallamari tPromachoteuthis, i njohur vetëm nga disa ekzemplarë të mbledhur. Zbulimet ishin pika kryesore e ekspeditës së tretë të anijes kërkimore këtë vit në kreshtën Nazca, e cila ndodhet në ujërat ndërkombëtare. Rajoni mund të jetë një pretendent për zonën e parë të mbrojtur detare në det të hapur në botë sipas një traktati të ri të OKB-së të miratuar në 2023 që po ratifikohet nga shtetet, tha Virmani.

“Në të tre ekspeditat, ne arritëm të hartonim dhe eksploronim 25 male detare, që është një numër mjaft i madh për t’u eksploruar,” tha ajo. “Unë mendoj se ne kemi disa të dhëna të mira si komunitet që mund të paraqiten për të vërtetuar se ky është një rajon vërtet interesant për mbrojtje.”

Dy ekspeditat e mëparshme në janar dhe shkurt kanë kataloguar 150 specie të panjohura më parë. Gjatë ekspeditës më të fundit u mblodhën edhe 20 lloje të reja të mundshme.

Detajet e specieve të reja të zbuluara do të ndahen me Censusin e Oqeanit, një bashkëpunim ambicioz ndërkombëtar për të regjistruar jetën detare të fshehur në oqeanet e botës. Ai synon të identifikojë 100.000 specie të panjohura në 10 vitet e ardhshme, duke i lejuar shkencëtarët të kuptojnë dhe mbrojnë më mirë ekosistemin e detit të thellë./ CNN