Presidencialet 2024, Gjykata e Lartë e SHBA dëgjon argumentet nësë Trump do të jetë në fletën e votimit

Gjykata e Lartë në SHBA po dëgjon argumentet nëse ish-presidenti, Donald Trump nuk ka të drejtë të jetë përsëri president, dhe se ai duhet të mbahet jashtë fletëvotimit. 

Kjo është hera e parë në histori që gjykata më e lartë e vendit ka dëgjuar një çështje mbi Seksionin 3, i cili u përdor për të mbajtur ish-konfederatat nga mbajtja e zyrave qeveritare pas miratimit të amendamentit në 1868. 

Ai ra në mospërdorim pasi Kongresi dha një amnisti për shumicën e ish-rebelëve në 1872.

Përpara sulmit të dhunshëm të 6 janarit 2021 në Kapitol, shumë avokatë kushtetues rrallë mendonin për Seksionin 3, një dispozitë që nuk mësohet në shumicën e shkollave juridike dhe nuk ishte përdorur në gjykatë për më shumë se 100 vjet.

Ringjallja e klauzolës është për shkak të një kombinimi të pamundur të demokratëve dhe republikanëve, liberalëve dhe konservatorëve, të gjithë duke ri zbuluar 111 fjalë në dokumentin themelor ligjor të vendit që tani janë bërë një kërcënim për përpjekjen e ish-presidentit për t’u rikthyer në detyrë.

Argumentet filluan me avokatin e Trump, Jonathan Mitchell, duke bërë deklaratën e tij fillestare. 

“Vendimi i Gjykatës së Lartë të Kolorados është i gabuar dhe duhet të anulohet për arsye të shumta”, tha Mitchell.

Trump argumenton se seksioni 3 nuk zbatohet për të. Presidenca nuk përmendet në klauzolë dhe ai pretendon se seksioni 3 nuk mbulon presidentët. Por, gjithashtu, vlen vetëm për njerëzit që betohen nën një zyrë të mbuluar.

Avokati i Trump pretendon se Trump është i vetmi president që nga George Washington që nuk ka mbajtur një detyrë të mëparshme qeveritare, kështu që klauzola nuk mund të zbatohet për të sepse nuk mund të zbatohet për njerëzit që kanë qenë vetëm president.

Gjyqtarja Sonia Sotomayor e quajti atë “një rregull paksa i rremë që po e krijoni vetëm për të përfituar klientin juaj”.

Vala e parë e pyetjeve ka të bëjë me argumentin e avokatit të Trump, Mitchell se një shtet nuk mund të heqë një kandidat sipas Seksionit 3, vetëm të ndalojë dikë të ushtrojë detyrën. Sipas tij, i takon Kongresit të vendosë apo të mos vendosë për një zyrtar federal.

Shefi i drejtësisë John Roberts e pyeti Mitchellin nëse një kandidat hyn në një zyrë zgjedhore dhe thotë se jeton jashtë shtetit, a mund ta heqë ajo zyrë zgjedhore nga fleta e votimit?

Jo, tha Mitchell. Ai më vonë pranoi se ky është një argument i ri. 

“Kjo është e para herë”, tha ai për rastin historik.

Gjyqtari Ketanji Brown Jackson i kujton Mitchell-it, avokatit të Trump-it, se Gjykata e Lartë e Kolorados vërtetoi se “përpjekjet e dhunshme” të pjesëmarrësve më 6 janar për të shkelur Kapitolin e SHBA-së kualifikoheshin si kryengritje.

Mitchell nuk pajtohet me këtë..

Për t’u kualifikuar si një kryengritje, “duhet të ketë një përpjekje të organizuar të bashkërenduar për të përmbysur qeverinë e Shteteve të Bashkuara”, thotë Mitchell. “Kjo ishte një trazirë. Nuk ishte një kryengritje.”

“Ngjarjet ishin dhunë kriminale të turpshme”, thotë Mitchell, por jo një kryengritje siç përcaktohet në seksionin 3.

Gjykatësi Samuel Alito sugjeron që nëse vendimi i Kolorados qëndron, shtetet e tjera gjithashtu mund të nisin procedurat e tyre gjyqësore për kualifikimet e Trump.

Imagjinoni, thotë Mitchell, nëse ata gjyqtarë diku tjetër, arrijnë në përfundime më të ndryshme sesa ai në Kolorado – që Trump nuk kishte ndërmend që me 6 janari të bëhej një kryengritje, për shembull.

E pashprehura është e qartë – kjo do të krijonte një tabelë të egër ligjore vendimesh në të gjithë vendin.

Thomas e pyeti Mitchellin nëse Kongresi duhet të miratojë legjislacionin që seksioni 3 të funksionojë?

“I takon plotësisht Kongresit,” u përgjigj Mitchell.

Në një shenjë se sa i çuditshëm është ky rast, ai po përmend një çështje të vitit 1869 të vendosur nga një gjykatës i atëhershëm i gjykatës supreme, i cili po vepronte si gjyqtar i apelit. Këtu ka shumë pak precedent.

Të dyja palët në këtë çështje duan që Gjykata e Lartë të nxjerrë një vendim përfundim sa më të shpejtë. Ekziston edhe një zonë tjetër elektorale që shtyn për këtë – zyrtarët e zgjedhjeve.

Adrian Fontes, Sekretari Demokratik i Shtetit i Arizonës, tha se votuesit “duhet të dinë se për kë mund të votojnë”.

“Gjykata duhet të veprojë shumë shpejt dhe me vendosmëri,” tha Frank LaRose, Sekretari Republikan i Shtetit i Ohajos, në një intervistë.

“Është përgjegjësi e Gjykatës së Lartë të Shteteve të Bashkuara të sigurojë këtë qartësi për zyrtarët zgjedhorë dhe votuesit dhe ta bëjë këtë pa vonesë,” tha Jocelyn Benson, Sekretarja Demokratike e Shtetit në Michigan.