Kuriozitete - RTSH Shkodra https://www.rtsh-shkodra.live/shkence-teknologji/kuriozitete/ Radio Televiziori Shqiptar Mon, 17 Feb 2025 12:15:04 +0000 en-US hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://i0.wp.com/www.rtsh-shkodra.live/wp-content/uploads/2023/08/cropped-SHKODRA-150-%C3%97-150-px-1.png?fit=32%2C32&ssl=1 Kuriozitete - RTSH Shkodra https://www.rtsh-shkodra.live/shkence-teknologji/kuriozitete/ 32 32 222375147 Probleme të përditshme me të cilat përballen mëngjarashët https://www.rtsh-shkodra.live/probleme-te-perditshme-me-te-cilat-perballen-mengjarashet/ Mon, 17 Feb 2025 12:14:57 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=76742 Përditshmëria e mëngjarashëve mund të jetë plot sfida, duke qenë se shumica e botës është...

The post Probleme të përditshme me të cilat përballen mëngjarashët appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Përditshmëria e mëngjarashëve mund të jetë plot sfida, duke qenë se shumica e botës është projektuar me mendimin për të djathtët. Kjo nuk përfshin vetëm elemente të thjeshta të jetës, por shpesh edhe detyrat dhe aktivitetet që konsiderohen normale. Ja disa nga problemet më të zakonshme që mëngjarashët hasin çdo ditë.

Pajisjet dhe mjetet e përdorimit të përditshëm: Shumica e mjeteve dhe pajisjeve të përditshme (nga makinat e shkrimit, telefonat dhe kompjuterët etj) janë dizajnuar për përdoruesit e djathtë. Disa mjete mund të jenë të vështira për tu përdorur ose të krijojnë shqetësim për mëngjarashët, siç është pozicioni i shufrës së kontrollit në makinën e shkrimit, apo doreza e derës.

Konsumimi i ushqimit: Për mëngjarashët, përdorimi i pirunit dhe thikës mund të jetë më i vështirë. Kjo ndikon në mënyrën se si ata hanë dhe shpesh mund të bëhet një proces jo shumë natyral për ata që nuk janë të përshtatur me këto pajisje të dizajnuara për të djathtët.

Pajisje teknologjike: Kompjuterë, laptop dhe telefona janë gjithashtu të dizajnuara për përdoruesit e djathtë, duke e bërë përdorimin e mousit dhe tastierës më të vështirë për mëngjarashët. Për shembull, shtrirja e butonave dhe panelit të tastierës mund të jetë më e vështirë për ata që janë më të përshtatur me dorën e majtë.

Shkollimi dhe sportet: Shumë aktivitete shkollore dhe sportive, përfshirë shkruajtjen me dorën e djathtë dhe përdorimin e pajisjeve sportive janë të dizajnuara për përdoruesit e djathtë. Kjo mund të krijojë një ndjenjë të pabarazisë ose mund të ndikojë në zhvillimin e aftësive të mëngjarashëve në këto aktivitete.

Për minizuar këto shqetësime disa kompani kanë filluar të prodhojnë mjete dhe pajisje që janë të përshtatshme për mëngjarashë.

The post Probleme të përditshme me të cilat përballen mëngjarashët appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
76742
Letra e shkruar nga Isaac Newton në 1704 parashikon datën e saktë të fundit të botës https://www.rtsh-shkodra.live/letra-e-shkruar-nga-isaac-newton-ne-1704-parashikon-daten-e-sakte-te-fundit-te-botes/ Sat, 15 Feb 2025 12:53:14 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=76626 Një letër nga shkencëtari i njohur anglez Sir Isaac Newton parashikonte se kur do të...

The post Letra e shkruar nga Isaac Newton në 1704 parashikon datën e saktë të fundit të botës appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Një letër nga shkencëtari i njohur anglez Sir Isaac Newton parashikonte se kur do të përfundonte bota siç e njohim ne.

Paralajmërimi, i skalitur mbi një llogaritje matematikore në një fletë letre në 1704, thotë se Toka do të ‘rivendoset’ në 2060.

Njutoni, i njohur për formulimin e ligjeve të lëvizjes dhe gravitetit dhe shpikjen e llogaritjes, gjithashtu kishte një interes të përjetshëm për fenë dhe besonte në vizionet biblike të apokalipsit – veçanërisht në Betejën e Harmagedonit.

Kjo luftë e profetizuar përmendet në kapitullin e fundit të Librit të Danielit dhe Zbulesës dhe vendos forcat e së mirës, ​​të udhëhequra nga Zoti, kundër forcave të së keqes, të udhëhequra nga mbretërit e Tokës.

Beteja do të fitohet nga forcat e së mirës, ​​parashikon, dhe do të ketë një epokë të re paqeje.

Për të gjetur datën, Njutoni përdori ‘parimin ditë për një vit’, një metodë e përdorur në atë kohë për të interpretuar profecitë biblike, raporton Mail Online.

Ai përdori 1260, 1290, 1335 dhe 2300 ditët e përmendura në Librin e Danielit dhe Zbulesës (i cili diskuton fundin dhe fillimin e kohërave të caktuara) dhe e interpretoi çdo ditë si një vit.

Duke shkruar nën pseudonimin ‘Jehovah Sanctus Unus’, ai tha në letër: ‘Pra, kohët kohore dhe gjysma e kohës janë 42 muaj ose 1260 ditë ose tre vjet e gjysmë, duke llogaritur dymbëdhjetë muaj në një vit dhe 30 ditë në një muaj siç bëhej në Kalendarin e vitit primitiv.

“Dhe ditët e Bishave jetëshkurtra të vendosura për vitet e mbretërive të jetuara, periudha prej 1260 ditësh, nëse daton nga pushtimi i plotë i tre mbretërve AC 800, do të përfundojë AC 2060. Mund të përfundojë më vonë, por nuk shoh arsye për përfundimin e saj më shpejt.”

Në një parashikim tjetër ku ai përmend datën 2060, Njutoni shkroi: ‘Këtë nuk e përmend për të pohuar se kur do të jetë koha e fundit, por për t’i ndalur hamendjet e nxituara të njerëzve fantastikë që parashikojnë shpesh kohën e fundit, [dhe] duke bërë kështu për të diskredituar profecitë e shenjta aq shpesh sa parashikimet e tyre dështojnë.

Stephen D. Snobelen, një profesor i historisë së shkencës dhe teknologjisë në Universitetin e King’s College në Halifax, i tha Daily Mail se parashikimi i Njutonit “nuk përfshinte përdorimin e ndonjë gjëje aq të komplikuar sa llogaritja, të cilën ai e shpiku, por më tepër aritmetikë të thjeshtë që mund të kryhej nga një fëmijë”.

Ai tha se Njutoni nuk ishte një shkencëtar në kuptimin modern të fjalës – ai ishte një ‘filozof natyror’.

“E praktikuar nga mesjeta deri në shekullin e tetëmbëdhjetë, filozofia natyrore përfshinte jo vetëm studimin e natyrës, por edhe studimin e dorës së Zotit në punë në natyrë”, shtoi Snobelen.

Ai tha se Njutoni besonte se do të kishte një epokë të re dhe se profecia biblike u bëri thirrje hebrenjve të rindërtonin Tempullin përpara ardhjes së dytë të Krishtit.

The post Letra e shkruar nga Isaac Newton në 1704 parashikon datën e saktë të fundit të botës appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
76626
Shtëpitë më prestigjioze të operës në botë https://www.rtsh-shkodra.live/shtepite-me-prestigjioze-te-operes-ne-bote/ Thu, 13 Feb 2025 11:46:59 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=76368 Opera është një formë arti që bashkon elemente të teatrit, muzikës dhe këndimit për të...

The post Shtëpitë më prestigjioze të operës në botë appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Opera është një formë arti që bashkon elemente të teatrit, muzikës dhe këndimit për të krijuar një përvojë dramatike dhe muzikore të veçantë. Ky art ka një histori të gjatë dhe të pasur që fillon që nga fundi i shekullit të 16-të, kur u zhvillua opera e parë formale në vitin 1597 në Itali. Megjithatë, është vetëm në fillim të shekullit të 18-të që opera filloi të bëhej një formë e njohur dhe e zhvilluar e artit, duke shpërthyer në skena të dedikuara për të, të tilla si teatrot që ishin krijuar posaçërisht për operën në të gjithë Evropën.

Ato janë ndërtuar me një arkitekturë të mrekullueshme dhe janë konsideruar si tempuj të kulturës dhe artit. Shumë nga këto ndërtesa ende ekzistojnë dhe përdoren për shfaqje operistike, duke ruajtur kështu traditën dhe rëndësinë e operës në jetën kulturore të qytetërimeve të ndryshme.

Shtëpia e operës “Palais Garnier “ Paris, Francë – Ndoshta shtëpia e operës më e famshme në botë, “Palais Garnier” u ndërtua me urdhër të Napoleonit III dhe u përurua në 1875. E emëruar nga arkitekti francez Charles Garnier, ndërtesa është një kryevepër e arkitekturës së stilit të Perandorisë së Dytë që ndërthur elemente barok, klasicizmi i Palladios dhe arkitektura e Rilindjes.

“Shtëpia e Operës Mbretërore” Londër, Angli – Shtëpia e Operës Mbretërore është një nga monumentet më të shquara të Londrës. Ndërtesa historike strehon Operën Mbretërore dhe Baletin Mbretëror. Vendi aktual, i hapur në 1858, është teatri i tretë në vend, pas zjarreve katastrofike në 1808 dhe 1856 në ndërtesat e mëparshme.

“Teatro Colón” Buenos Aires, Argjentinë – E hapur në vitin 1908, “Teatro Colón” qëndron në zemër të Buenos Aires dhe konsiderohet gjerësisht si një nga shtëpitë më të mira të operës në Amerikën e Jugut. Brendësia e shkëlqyer përmban bukuri arkitekturore të epokës së bukur dhe është i njohur për akustikën e tij të shkëlqyer.

“La Scala” Milano, Itali – I konsideruar si një nga teatrot kryesorë të operës dhe baletit në mbarë botën, “La Scala” ka pritur artistët më të mëdhenj të operës italiane dhe shumë prej këngëtarëve më të mirë nga e gjithë bota, që nga inaugurimi i saj në 1778.

“Teatri Shtetëror i Operës Hungareze”  Budapest, Hungari – E hapur në 1884, Teatri Shtetëror i Operës Hungareze u projektua nga Miklós Ybl, një nga arkitektët kryesorë të Evropës në mesin e fundit të shekullit të 19-të dhe një pjesë e financuar nga perandori Franz Joseph I i Austro-Hungarisë.

“Opera Shtetërore e Vjenës”  Vjenë, Austri – E inauguruar nga perandori Franz Joseph I dhe perandoreshës Elisabeth të Austrisë në 1869, Opera Shtetërore e Vjenës qëndron si një ndërtesë verbuese e lulëzimit të shekullit të 19-të. Një nga teatrot më të mëdhenj të Evropës, është shtëpia e Operës Shtetërore të Vjenës si dhe Baletit Shtetëror të Vjenës.

“Metropolitan Opera House” New York, USA – E hapur në vitin 1966 si pjesë e Qendrës Lincoln, “Metropolitan Opera House” i Nju Jorkut është teatri më i famshëm i operës në Shtetet e Bashkuara dhe një nga më ikonat në botë. Është një nga shtëpitë e operës më të avancuara teknologjikisht, duke bërë të mundur vënien në skenë të interpretimeve komplekse moderne të operës tradicionale. Arkitektura, gjithashtu, është e teknologjisë së lartë.

The post Shtëpitë më prestigjioze të operës në botë appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
76368
Asteroidi 2024 YR4 mund të godasë Tokën https://www.rtsh-shkodra.live/asteroidi-2024-yr4-mund-te-godase-token/ Wed, 12 Feb 2025 12:14:21 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=76218 Asteroidi i zbuluar së fundmi 2024 YR4, i cili është rreth dy herë më larg...

The post Asteroidi 2024 YR4 mund të godasë Tokën appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Asteroidi i zbuluar së fundmi 2024 YR4, i cili është rreth dy herë më larg se Hëna, mund të godasë Tokën.

Fillimisht, shkencëtarët vlerësuan se shanset për një përplasje ishin 1 në 83 (rreth 1.2%), por vëzhgimet e reja i ngritën shanset në 1 në 43 (rreth 2.3%). Përqindja mbetet e ulët, ndërsa efektet e një përplasjeje me 2024 YR4, gjatësia e të cilit vlerësohet të jetë ndërmjet 40 dhe 90 metra do të ishin domethënëse.

“Një asteroid i kësaj madhësie godet Tokën mesatarisht çdo disa mijëra vjet dhe mund të shkaktojë dëme të rënda në një zonë”, tha ESA në një deklaratë.

Sipas Rrjetit Ndërkombëtar të Paralajmërimit të Asteroideve (IAWN) gjashtë vendet që mund të prekte janë: Oqeani Paqësor lindor, Amerika e Jugut veriore, Oqeani Atlantik, Afrika, Deti Arabik dhe Azia Jugore.

Sipas CBS News, astronomët e klasifikojnë 2024 YR4 si një “vrasës të qytetit”. Nuk pritet të godasë tokën duke lënë një krater, por të shpërthejë në qiell, duke rrafshuar një zonë me madhësinë e një qyteti të madh si Parisi, Londra apo Nju Jorku.

Asteroidi 2024 YR4 u zbulua më 27 dhjetor 2024 , falë një teleskopi special për zbulimin e rrezikut të vendosur në Kili. Është vlerësuar se mund të bjerë në Tokë më 22 dhjetor 2032, sipas sistemeve automatike të paralajmërimit.

The post Asteroidi 2024 YR4 mund të godasë Tokën appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
76218
Zbulime të pabesueshme të ngrira për mijëra vite në akull https://www.rtsh-shkodra.live/zbulime-te-pabesueshme-te-ngrira-per-mijera-vite-ne-akull/ Fri, 07 Feb 2025 12:37:05 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=75797 I ftohti ekstrem ka një aftësi të jashtëzakonshme për të ruajtur objekte për miliona vjet,...

The post Zbulime të pabesueshme të ngrira për mijëra vite në akull appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
I ftohti ekstrem ka një aftësi të jashtëzakonshme për të ruajtur objekte për miliona vjet, një fenomen që ka bërë të mundur disa nga zbulimet më të pabesueshme të kohëve të fundit. Një nga vendet më të pazbuluara dhe më të rëndësishme për studimin e kësaj dukurie është Antarktida, ku nën akullin e saj shtrihet një varg malor që arrin deri në 3,048 metra lartësi.

Këto male, të formuara midis 100 dhe 250 milion vjet më parë, janë një burim i vlefshëm njohurish për historinë e planetit tonë. Zbulimet e kohëve të fundit vazhdojnë të sjellin informacione të reja dhe të jashtëzakonshme për mënyrën se si jeta dhe ambiente të ndryshme mund të jenë evoluar në një periudhë kaq të gjatë kohore.

Lufta e Parë Botërore – Ndërsa akullnajat në Peio, Itali, filluan të shkriheshin, ata zbuluan artefakte dhe mbetjet e ushtarëve nga Lufta e Parë Botërore.

Lyuba – Në Siberi, një bari drerësh gjeti një këlysh mamuthi në vitin 2007, asaj iu dha emri Lyuba. Lyuba, besohet të ketë jetuar afërsisht 41,800 vjet më parë. Ajo njihet si mamuthi më e ruajtur në botë.

Ötzi njeriu i akullit – Në vitin 1991, dy alpinistë gjetën një mumje që ishte afërsisht 5,300 vjeçare në malet midis Austrisë dhe Italisë. Analiza e ADN-së tregoi se Ötzi, siç njihet, ka 19 të afërm gjenetikë në rajonin e Tirolit të Austrisë.

Bizhuteritë e lashta – Në vitin 2013, një alpinist zbuloi një kuti me rreth 100 gurë të çmuar në Mont Blanc, Francë. Bizhuteritë i përkisnin një pasagjeri në një fluturim të Air India që u rrëzua në rajon në vitin 1966.

Farat e lashta – Në Siberi, shkencëtarët rusë zbuluan farat e Silene stenophylla, një bimë 32,000-vjeçare. Çuditërisht, ata e kultivuan me sukses. Duket se gjatë epokës së akullnajave, ketrat varrosnin farat pranë brigjeve të lumit Kolyma.

Liqeni Vostok – Një liqen i fshehur nën akull në Antarktidë u zbulua nga shkencëtarët rusë në vitin 2012. Zbulimet e bëra atje ishin domethënëse. Mosha e liqenit besohet të jetë rreth 25 milionë vjet, dhe megjithëse është i mbuluar nga akulli, ai strehon një shumëllojshmëri të pasur të jetës, duke përfshirë baktere të shumta të paidentifikuara.

Mali Everest – Shkrirja e akullnajave të shkaktuara nga ngrohja globale po zbulon mbetjet e alpinistëve që humbën jetën ndërsa ngjiteshin në malin Everest.

The post Zbulime të pabesueshme të ngrira për mijëra vite në akull appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
75797
Shkencëtarët krijojnë embrionin e parë të kangurit përmes IVF https://www.rtsh-shkodra.live/shkencetaret-krijojne-embrionin-e-pare-te-kangurit-permes-ivf/ Thu, 06 Feb 2025 12:40:52 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=75673 Shkencëtarët australianë kanë bërë një hap të rëndësishëm në fushën e biologjisë dhe ruajtjes së...

The post Shkencëtarët krijojnë embrionin e parë të kangurit përmes IVF appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Shkencëtarët australianë kanë bërë një hap të rëndësishëm në fushën e biologjisë dhe ruajtjes së specieve, duke prodhuar embrionin e parë të kangurit përmes metodës së fekondimit in vitro (IVF). Ky zbulim, që ka ndodhur në Universitetin e Queensland, mund të ndihmojë në shpëtimin e specieve të rrezikuara nga zhdukja, duke ofruar mundësi për përmirësimin e diversitetit gjenetik.

Eksperimentet janë realizuar duke përdorur kangurët gri lindorë, ku shkencëtarët injektuan një qelizë sperme në vezën e kangurit për të krijuar embrionin. Megjithatë, ata theksuan se arritja e një lindjeje të gjallë kërkon përpjekje dhe përparime teknike më të mëdha.

Ky hulumtim ka rëndësi të veçantë për ruajtjen e specieve marsupialë, si koala, djalli Tasmanian dhe ëombati me hundë flokësh veriore, të cilët janë në rrezik nga zhdukja. Dr. Andres Gambini, studiues kryesor në këtë projekt, theksoi se kjo metodë mund të ndihmojë në mbledhjen dhe ruajtjen e materialit gjenetik të këtyre kafshëve të çmuara.

Ky hulumtim është një hap i rëndësishëm në përdorimin e IVF për ruajtjen e specieve të rrezikuara, pas sukseseve të mëparshme në përdorimin e IVF për rinocerontët dhe gomarët. Me përparimet teknike që priten, IVF mund të bëhet një mjet jetik për ruajtjen e biodiversitetit global.

The post Shkencëtarët krijojnë embrionin e parë të kangurit përmes IVF appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
75673
“Nuk e keni parë kurrë më parë”, NASA kap “Malin e Argjendtë” nga Marsi https://www.rtsh-shkodra.live/nuk-e-keni-pare-kurre-me-pare-nasa-kap-malin-e-argjendte-nga-marsi/ Wed, 05 Feb 2025 12:25:07 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=75547 Roveri Perseverance i NASA-s, i programuar për kthimin e mostrave të Marsit dhe për ti...

The post “Nuk e keni parë kurrë më parë”, NASA kap “Malin e Argjendtë” nga Marsi appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Roveri Perseverance i NASA-s, i programuar për kthimin e mostrave të Marsit dhe për ti analizuar shkencërisht në Tokë ka mbledhur fragmente “ndryshe nga çdo gjë që kemi parë më parë”.

Sipas llogarisë zyrtare të misionit në Tëitter, bëhet fjlë për të ashtu quajturin “Mali i Argjendtë”, ku pjesët e shkëmbit janë mbyllur në një tub në mënyrë që të mund të analizohet në laboratorët në Tokë në të ardhmen.

“Mali i Argjendtë”, është mostra e 26-të në koleksionin e roverit Mars.

Dhjetra mostra po mblidhen për të kuptuar më mirë historinë gjeologjike të planetit, klimën e tij dhe për të përcaktuar nëse ai ka pasur ndonjëherë jetë.

NASA njoftoi se mostrat mund të kthehen në Tokë nga viti 2035 deri në vitin 2039.

Agjencia hapësinore po shqyrton se cilën metodë do të përdorë dhe zgjedhja e saj përfundimtare do të shpallet në vitin 2026, raporton Independent .

“Ndjekja e dy objektivave të mundshëm do të sigurojë që NASA do të jetë në gjendje t’i kthejë këto mostra nga Marsi me kursime të konsiderueshme në kosto dhe kohë në krahasim me planin e mëparshëm,” tha ish-administratori i NASA-s Bill Nelson.

Zgjedhja e administratës Trump për të drejtuar NASA-n, miliarderi Jared Isaacman, ka thënë se Marsi do të jetë një prioritet në të ardhmen.

Këmbëngulja përfundoi daljen nga krateri Jezero, ku u ul për herë të parë në shkurt 2021.

Ky krater i veçantë është një zonë e Marsit ku mjedisi i lashtë mund të ketë qenë i favorshëm për jetën mikrobike.

Kompozim fotografik me tuba mostra që ka mbledhur Perseverance në rrugëtimin e saj të deritanishëm.

Tashmë ai është në rrugën e tij të pestë, të quajtur “Rigu Verior” dhe pritet të zgjasë disa vite. Në këtë, ai do të vizitojë katër zona me interes gjeologjik dhe do të marrë disa mostra.

Roveri ka udhëtuar më shumë se 20 milje (32 kilometra), sipas një harte interaktive që gjurmon pozicionin dhe rrugën e tij në faqen e internetit të NASA-s. Mostrat, të cilat mblidhen në tuba titani pasi roveri përdor stërvitjen e tij, janë gjithashtu të shënuara në hartë.

The post “Nuk e keni parë kurrë më parë”, NASA kap “Malin e Argjendtë” nga Marsi appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
75547
Historia e lashtë e unazave të martesës, simboli i përkushtimit dhe dashurisë për shekuj https://www.rtsh-shkodra.live/historia-e-lashte-e-unazave-te-marteses-simboli-i-perkushtimit-dhe-dashurise-per-shekuj/ Mon, 03 Feb 2025 13:13:14 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=75370 Unazat e fejesës kanë qenë një simbol i dashurisë, përkushtimit dhe unitetit për shekuj, me...

The post Historia e lashtë e unazave të martesës, simboli i përkushtimit dhe dashurisë për shekuj appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Unazat e fejesës kanë qenë një simbol i dashurisë, përkushtimit dhe unitetit për shekuj, me origjinë që daton që në kohët e lashta. Ajo që filloi si një shenjë e thjeshtë fejese, ka evoluar gradualisht në një emblemë të fuqishme të lidhjes së përjetshme mes dy individëve.

Historikisht, kultura të ndryshme i kanë shtuar kuptimin e tyre unazës, duke i dhënë asaj dimensione të veçanta, që ndihmojnë në thellimin e traditave dhe ritualeve që ndjekim sot. Nga Egjipti i lashtë, ku unaza simbolizonte ciklin e jetës dhe përjetësinë, deri te traditat moderne, ku unaza e fejesës është shenjë e premtimit dhe besnikërisë, ky simbol ka kaluar përmes epokave duke ruajtur vlerat e tij të thella.

Një nga arsyet që unaza e fejesës ka mbajtur kaq shumë rëndësi është materiali i saj: ari dhe argjendi, të cilat janë të njohura për qëndrueshmërinë dhe dritën e tyre, që simbolizojnë përkushtimin e palëkundur mes të dashuruarve.

Sot, unaza e fejesës mbetet një nga dhuratat më të preferuara dhe një nga simbolet më të fuqishme të dashurisë, duke vazhduar të luajë një rol kyç në celebrimin e lidhjeve romantike në mbarë botën.

Një traditë e lashtë – Egjiptianët e lashtë dhe grekët shkëmbyen unaza gjatë ceremonive, duke simbolizuar dashurinë dhe angazhimin, duke shënuar origjinën e kësaj tradite të dashur.

Unazat në Perandorinë Romake – Gratë romake merrnin dy unaza, një prej hekuri për punët e shtëpisë dhe një ari për daljet publike. Këto unaza, të veshura zakonisht në gishtin e katërt të dorës së majtë, simbolizonin një lidhje me zemrën.

Ari dhe gurët e çmuar në kohët mesjetare – Unaza ari me gurë të çmuar si rubin dhe smerald fituan popullaritet në kohët mesjetare. Këto unaza nënkuptonin statusin dhe angazhimin. Diamantet u bënë një fenomen në shekullin e 15-të. Prerësit e hershëm të diamantit në Evropë prezantuan stile të ndryshme që rritën shkëlqimin, duke magjepsur individët e pasur.

Unaza e parë e fejesës me diamant – Në vitin 1477, Duka Maximilian i Austrisë propozoi me një unazë diamanti, duke krijuar një precedent për fejesat aristokratike.

DeBeers dhe bumi i diamantit – Në vitin 1947, DeBeers revolucionarizoi marketingun e diamanteve me sloganin, “Një diamant është përgjithmonë”. Kjo fushatë lidhi diamante me dashurinë e përjetshme, duke e rritur popullaritetin e tyre si simbol i angazhimit romantik.

The post Historia e lashtë e unazave të martesës, simboli i përkushtimit dhe dashurisë për shekuj appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
75370
Mistere të pa zbuluara, vendet më të fshehura të planetit https://www.rtsh-shkodra.live/mistere-te-pa-zbuluara-vendet-me-te-fshehura-te-planetit/ Mon, 27 Jan 2025 15:54:02 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=74830 Ndërsa shkencëtarët dhe eksploruesit kanë arritur të zbulojnë dhe dokumentojnë shumë nga misteret e Tokës,...

The post Mistere të pa zbuluara, vendet më të fshehura të planetit appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Ndërsa shkencëtarët dhe eksploruesit kanë arritur të zbulojnë dhe dokumentojnë shumë nga misteret e Tokës, ende ka pjesë të planetit që mbeten të fshehura nën petkun e misterit. Nga thellësitë e oqeaneve të pa eksploruara deri tek pyjet e dendur tropikalë, shumë ekosisteme vazhdojnë të fshihen për njerëzimin.

Këto zona të panjohura mbartin jo vetëm mundësi për të zbuluar species të reja, por edhe për të kuptuar më thellë rreth forcave natyrore që formojnë planetin tonë.

Ishulli i Sentinelit të Veriut – Ky ishull ndodhet në arkipelagun Andaman midis Mianmarit dhe Indonezisë, në Oqeanin Indian. Është e banuar, por të huajt nuk kanë qenë kurrë atje. Sa herë që njerëzit nga jashtë përpiqeshin të vizitonin ishullin, ata u ndeshën me armiqësi nga banorët vendas. Ishulli ka të ngjarë të ketë florën dhe faunën e tij unike, por askush nuk e di se çfarë përbën.

Pyjet tropikale të Amazonës – Me një sipërfaqe prej 5,500,000 km katrore, nëntë vende në total ndajnë pjesë të pellgut të Amazonës, megjithëse shumica e pyjeve tropikale ndodhet brenda Brazilit. Një pjesë e madhe e pyjeve tropikale të Amazonës mbetet e pa eksploruar edhe sot e kësaj dite.

Liqenet akullnajore të Antarktidës – Këto janë liqene të gjetura nën akullnajat që nuk janë studiuar kurrë në miliona vjet. Ka rreth 400 liqene të njohura akullnajore në Antarktidë. Shumë nga këto liqene janë të ndërlidhura, me ujë që rrjedh nga një liqen në tjetrin. Ekosistemi i tyre mbetet i panjohur.

Machapuchare, Nepal – Machapuchare, i njohur gjithashtu si Mali i Bishtit të Peshkut, ndodhet në Himalajet Annapurna në Nepal. Ky mal është i shenjtë për banorët vendas, sepse ata besojnë se Zoti Shiva jeton në majë. Për këtë arsye, askush nuk lejohet të ngjitet në majën e saj.

Mariana, Oqeani Paqësor – E vendosur në brigjet e Japonisë, kjo është pika më e thellë oqeanike në planet. Ajo ka një gjatësi prej rreth 2,550 km dhe gjerësi 69 km. Janë bërë disa ekspedita që kur u zbulua për herë të parë në vitin 1951. Megjithatë, kjo mbetet një nga zonat më të largëta dhe të paeksploruara të planetit tonë.

Shpella Son Doong, Vietnam – Kjo shpellë, e vendosur në Parkun Kombëtar Phong Nha-Ke Bang, është një nga shpellat më të mëdha natyrore në botë. Është vlerësuar se vetëm rreth 30% e parkut natyror është eksploruar.

Republika Sakha, Rusi – Republika e Sakhasë, e njohur gjithashtu si Yakutia, klima e saj ekstreme e bën atë një nga vendet më të vështira për të jetuar në Tokë dhe një zonë e paeksploruar.

Patagonia Veriore, Kili – Kjo pjesë e shkretëtirës së Kilit është ende një nga vendet më të paprekura në Tokë. Fusha e Akullit të Patagonisë Veriore, e cila shtrihet për 4,200 km katrorë është një nga zonat e saj më të izoluara.

The post Mistere të pa zbuluara, vendet më të fshehura të planetit appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
74830
Shpikës të shkëlqyer që u vranë nga krijimet e tyre https://www.rtsh-shkodra.live/shpikes-te-shkelqyer-qe-u-vrane-nga-krijimet-e-tyre/ Thu, 23 Jan 2025 14:50:49 +0000 https://www.rtsh-shkodra.live/?p=74544 Në një periudhë kur njerëzimi po bën përparime të jashtëzakonshme në fusha si teknologjia, mjekësia...

The post Shpikës të shkëlqyer që u vranë nga krijimet e tyre appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
Në një periudhë kur njerëzimi po bën përparime të jashtëzakonshme në fusha si teknologjia, mjekësia dhe inxhinieria, shpikësit dhe inovatorët kanë luajtur një rol kyç në zhvillimin e shoqërisë. Nga arratisjet në hapësirë deri tek zbulimet që shpëtojnë jetë, përparimet janë dëshmi e imagjinatës njerëzore dhe aftësisë për të arritur më shumë. Megjithatë, ndonëse inovacionet mund të ndryshojnë botën, ato gjithashtu mbartin rreziqe.

Valerian Abakovsky – Valerian Abakovsky, një shpikës rus, vdiq në moshën 25-vjeçare për shkak të shpikjes së tij të quajtur Aerowagon. Aerowagon ishte një prototip për një makinë treni të shpejtë të projektuar për të transportuar zyrtarët sovjetikë. Gjatë një testi, makina doli nga shinat, duke shkaktuar vdekjen e gjashtë nga 22 pasagjerët, përfshirë Abakovsky.

Marie Curie – Një pioniere polake në fushën e mjekësisë, ajo arriti arritje të shumta të rëndësishme gjatë gjithë jetës së saj. Ajo ishte gruaja e parë që fitoi dy çmime Nobel, falë punës së saj inovatore në radioaktivitetin. Curie është e njohur për zbulimin e elementeve radioaktive si radiumi dhe poloniumi. Tragjikisht, ajo vdiq nga ekspozimi ndaj rrezatimit si rezultat i përpjekjeve të saj kërkimore.

Horace Lawson Hunley – Horace Lawson Hunley, krijoi nëndetëse gjatë Luftës Civile Amerikane. Hunley mori kontrollin gjatë një udhëtimi prove në 1863. Nëndetësja nuk u rishfaq dhe Hunley dhe shtatë anëtarët e ekuipazhit të tij u mbytën të gjithë.

Thomas Andrews Jr. – Ky ndërtues britanik i anijeve ishte përgjegjës për hartimin e planeve për RMS Titanic, anijen madhështore që u mbyt tragjikisht në Oqeanin Atlantik. Andrews ishte një pasagjer në udhëtimin e parë të anijes, i njohur për fundin e saj tragjik që rezultoi në mbi 1500 vdekje.

Franz Reichelt – Reichelt ishte një rrobaqepës që jetoi deri në vitin 1912, kur u vra në mënyrë famëkeqe nga shpikja e tij në Paris, Francë. Reichelt krijoi një parashutë pallto dhe vendosi ta provonte. Fatkeqësisht, shpikja rezultoi e pasuksesshme, duke çuar në vdekjen fatale të Reichelt. 

Francis Edgar Stanley – Ky individ ishte një bashkëthemelues i kompanisë Stanley Motor Carriage së bashku me vëllain e tij binjak. Ata prodhuan Stanley Steamer, një makinë me avull me fuqi mbresëlënëse. Stanley ndërroi jetë në vitin 1918 teksa drejtonte një makinë Stanley Steamer.

The post Shpikës të shkëlqyer që u vranë nga krijimet e tyre appeared first on RTSH Shkodra.

]]>
74544