Uragani Beryl, studiuesit: Shenjë e një bote që po ngrohet
Uragani Beryl ka shkatërruar disa pjesë të Karaibeve dhe po vë në qendër të vëmendjes rolin e ndryshimit të klimës.
Me shpejtësi maksimale të qëndrueshme të erës prej më shumë se 257 km/h, ai u bë uragani më i hershëm i kategorisë së pestë të Atlantikut në rekordet e rreth 100 vjet më parë.
Në fakt, ka pasur vetëm një rast të mëparshëm të regjistruar të një stuhie të kategorisë pesë në Atlantik në korrik, Uragani Emily, më 16 korrik 2005.
Shkaqet e stuhive individuale janë komplekse, duke e bërë të vështirë atribuimin e plotë të rasteve specifike me ndryshimet klimatike. Por temperaturat jashtëzakonisht të larta të sipërfaqes së detit shihen si një arsye kryesore pse Uragani Beryl ka qenë kaq i fuqishëm.
Zakonisht, stuhi të tilla të forta zhvillohen vetëm më vonë gjatë sezonit, pasi detet të jenë ngrohur gjatë verës. Uraganët në përgjithësi kanë nevojë që sipërfaqja e detit të jetë së paku 27 C në mënyrë që të kenë një shans për t’u zhvilluar.
“Ne e dimë se ndërsa ngrohim planetin, po ngrohim edhe temperaturat e sipërfaqes së detit. Dhe ne e dimë se ato ujëra të ngrohta të oqeanit janë një burim kritik për uraganet,” shpjegon Andra Garner, një profesore në Universitetin Rowan në SHBA.
Në rajonin kryesor të zhvillimit të uraganeve të Atlantikut, përmbajtja e nxehtësisë së oqeanit, energjia e ruajtur në të gjithë kolonën e ujit është në nivele që zakonisht nuk shihen deri në shtator.
Kjo ndodh kur sezoni i uraganeve të Atlantikut është zakonisht në më aktivin e tij, pasi sipërfaqja e detit është zakonisht në më të ngrohtën e saj në fund të verës.
Shumica e uraganeve të mëdha ndodhin në fund të gushtit dhe shtatorit. Ndërsa një uragan i kategorisë së pestë është i padëgjuar në fillim të sezonit, forca e tij përshtatet në tablonë më të gjerë se si këto stuhi po ndryshojnë në një botë që po ngrohet.
Numri i uraganeve nuk ka ardhur në rritje, por një përqindje më e lartë e tyre pritet të arrijë kategoritë më të larta në nivel global me rritjen e temperaturave.
Ky tranzicion i mundshëm, si dhe rritja e temperaturave të detit gjatë korrikut dhe gushtit, ka çuar në shqetësime se uragane edhe më të fuqishme mund të formohen më vonë gjatë sezonit.
“Uragani Beryl krijon një precedent për atë që kemi frikë se do të jetë një sezon uraganesh shumë, shumë aktive, shumë të rrezikshëm, që do të ndikojë në të gjithë pellgun e Atlantikut”, thotë Ko Barrett, Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës Botërore Meteorologjike./ BBC
