Zbulimi i amuletit 1800-vjeçar mund të ndryshojë historinë e Krishterimit përgjithmonë
Disa ditë përpara festave, arkeologët kanë “zbërthyer në mënyrë dixhitale” një amulet argjendi 1800-vjeçare për të deshifruar një mbishkrim që po cilësohet si dëshmia më e vjetër e njohur e krishterimit në Evropë, sipas “New York Post”.
Një dëshmi autentike e krishterimit të pastër në veri të Alpeve nuk ka ekzistuar kurrë më parë. Dhe gjetjet kanë potencialin për të ndryshuar historinë e shenjtë përgjithmonë.
“Do të na detyrojë të kthejmë mbrapsht historinë e krishterimit në Frankfurt dhe shumë më gjerë me rreth 50 deri në 100 vjet”, tha Mike Josef, kryebashkiak i Frankfurtit, Gjermani, ku u zhvarros objekti.
“Zbulimi i parë i krishterë në veri të Alpeve vjen nga qyteti ynë”, shtoi Josef.
“Ne mund të jemi krenarë për këtë, veçanërisht tani, kaq afër Krishtlindjeve”, tha ai.
Amuleti mbante një fletë metalike “të hollë si meshë”, me përmasa 35,6 centimetra dhe një tekst të referuar si “mbishkrimi i argjendtë i Frankfurtit”.
Ai u gjet nën mjekrën e skeletit të një njeriu në një vend varrimi në periferi të Frankfurtit në vitin 2018.
Megjithatë, formulimi i lashtë, që daton midis viteve 230 dhe 270, kur fetë mbizotëruese në Evropë ishin judaizmi dhe paganizmi, ka qenë praktikisht i palexueshëm deri më tani.
Specialistët nga Qendra e Arkeologjisë Leibniz (LEIZA) përdorën tomografinë kompjuterike (CT) për të deshifruar gdhendjen me 18 rreshta, e cila shpall Jezu Krishtin “Biri i Perëndisë”.
Zbulimi hyjnor ndjek nga afër deshifrimin e fundit të Mozaikut Meggido, një relike 1800-vjeçare që thotë: “Jezusi është Zoti”.
Ai gjithashtu pason zbulimin e një dorëshkrimi gati 2000-vjeçar, në korrik 2024 – që detajon rrëfimin më të hershëm të njohur të fëmijërisë së Krishtit.
Për të kuptuar kodin në mbishkrimin e argjendtë të Frankfurtit, i cili është shkruar në latinisht, ekspertët e LEIZA-s përdorën teknologji të sofistikuara në rrotullën jashtëzakonisht delikate.
“Sfida në analizë ishte se fleta e argjendit ishte mbështjellë, por pas rreth 1,800 vjetësh, sigurisht që ishte rrudhur dhe shtypur”, tha Ivan Calandra, një arkeolog në LEIZA në një deklaratë.
“Duke përdorur CT, ne ishim në gjendje ta skanonim atë me një rezolucion shumë të lartë dhe të krijonim një model 3D”, tha ai.
Ekspertët thuhet se vendosën segmente individuale të skanimit së bashku, pjesë-pjesë, derisa shumica e fjalëve ishin të dukshme.
Megjithatë, thuhet se ka disa boshllëqe në tekst – i cili quhet “thjesht i krishterë” pasi nxjerr në pah Jezu Krishtin dhe Shën Titus, një misionar dhe udhëheqës kishe, por shmang temat pagane, si dhe elementë të judaizmit.
Profesor Markus Scholz, një arkeolog nga Universiteti Goethe në Frankfurt, drejtoi përpjekjet e deshifrimit.
“Unë thirra ekspertë nga historia e teologjisë, ndër të tjera, dhe ne iu afruam tekstit së bashku, pjesë-pjesë, dhe më në fund e deshifruam atë,” tha Scholz, i cili u habit që gravurat ishin në latinisht.
“Mbishkrime të tilla në amuletë zakonisht shkruheshin në greqisht ose hebraisht,” vuri në dukje ai.
Dhe ndërsa dihet pak për njeriun që u varros me amuletin, shkencëtarët thuhet se besojnë se ai ishte një i krishterë i devotshëm – megjithëse besimtarët e besimit ishin ende subjekt i persekutimit në kohën e vdekjes së tij.
Sipas burimeve të brendshme, i ndjeri Jezus ka të ngjarë të ketë veshur amuletin në një kordon rreth qafës së tij për mbrojtje përpara se të kalonte në jetën e përtejme.
Studiuesit e konsiderojnë atë “kristianin e parë në veri të Alpeve” dhe spekulojnë se mund të ketë më shumë vende varrimi historike dhe të pashfrytëzuara në Evropë.
“Ky zbulim i jashtëzakonshëm prek shumë fusha të kërkimit dhe do ta mbajë shkencën të angazhuar për një kohë të gjatë”, tha Ina Hartwig, drejtuese e kulturës dhe shkencës në Frankfurt.
“Kjo ndikon në arkeologjinë, si dhe studimet fetare, filologjinë dhe antropologjinë”, shtoi ajo.
“Një gjetje kaq e rëndësishme këtu në Frankfurt është me të vërtetë diçka e jashtëzakonshme”, tha Hartwig.
