Zjarret në Amazona, shifra rekorde në 20 vjet nga djegia e pyjeve në Brazil
Pyjet tropikale të Amazonës në Brazil po përjetojnë periudhën më të keqe në 20 vjet, pavarësisht uljes së shpyllëzimit, treguan të hënën të dhënat satelitore.
Amazona braziliane regjistroi 13,489 zjarre në gjysmën e parë të vitit, shifra më e keqe në 20 vjet, zbuluan të hënën të dhënat satelitore.
Totali ishte më shumë se 61 për qind në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar — një rritje që ekspertët thonë se është rezultat i një thatësire historike që goditi pyllin më të madh tropikal në botë vitin e kaluar.
Që kur Instituti Kombëtar i Brazilit për Kërkimet Hapësinore (INPE) filloi të përpilonte të dhëna në vitin 1998, vetëm dy vite të tjera përjetuan më shumë zjarre nga janari deri në qershor: 2003 (17,143) dhe 2004 (17,340).
Të dhënat përbëjnë një lajm të vështirë për qeverinë e Presidentit Luiz Inacio Lula da Silva , me numrin e zjarreve në rritje, edhe pse shpyllëzimi në Amazon – i cili ndihmon në reduktimin e ngrohjes globale duke thithur dioksidin e karbonit – është në rënie.
Sipas të dhënave të INPE, sipërfaqja që i nënshtrohet shpyllëzimit është ulur me 42 për qind nga 1 janari deri më 21 qershor, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023.
Lula është zotuar të ndalojë shpyllëzimin e paligjshëm të Amazonës deri në vitin 2030. Praktika ishte përkeqësuar në mënyrë dramatike nën paraardhësin e tij të ekstremit të djathtë Jair Bolsonaro .
Për Romulo Batista, zëdhënësi i degës braziliane të Greenpeace, ” ndryshimi i klimës po kontribuon” në rritjen e numrit të zjarreve.
Batista shpjegoi për AFP se shumica e biomeve të Brazilit, ose rajone të veçanta natyrore, janë nën stres për shkak të mungesës së reshjeve.
“Mjedisi është më i thatë, dhe kështu bimësia është më e tharë dhe më e ndjeshme ndaj zjarreve,” tha ai.
Por ai tha se shumica e zjarreve ka të ngjarë të mos ishin spontane, të tilla si shkëndija nga rrufeja, por të shkaktuara nga aktiviteti njerëzor — veçanërisht përdorimi i djegies bujqësore.
Rekord i vendosur në ligatinat e Pantanalit
Zjarret gjithashtu vendosën rekorde janar-qershor në dy ekosisteme të tjera të biodiversitetit në jug të Amazonës: Pantanal, një nga ligatinat tropikale më të mëdha në botë, dhe savanën Cerrado, e cila shtrihet kryesisht në Brazil.
Në Pantanal, shtëpia e miliona kaimanëve, papagajve, lundërzave gjigante dhe densitetit më të lartë në botë të jaguarëve, 3,538 zjarre u regjistruan në gjashtë muajt e parë të 2024 – një rritje prej më shumë se 2,000 për qind krahasuar me vitin e kaluar.
Totali është gjithashtu 40 për qind në krahasim me vitin 2020, viti rekord në atë rajon.
Vetëm në qershor, u zbuluan 2,639 zjarre – gjashtëfishi i numrit më të madh të regjistruar ndonjëherë.
Situata është shqetësuese pasi kulmi i sezonit të zjarreve është normalisht në gjysmën e dytë të vitit, veçanërisht në shtator, kur moti është në maksimum të thatë.
